حرم امام رضا

روزی یکی از غلامان امام رضا میوه‌ای خورد و نصفه‌ی آن را دور انداخت. حضرت رضا (علیه السلام) به او فرمود:

«اگر تو میلت به باقی میوه نمی‌کشد و از آن بی‌نیازی، بدان که افرادی هستند که به همین میوه‌ی نیم‌خورده محتاجند.» [۱]

حضرت تباه سازی اموال را پدیده‌ای ناپسند می‌داند، دوستان و پیروان خویش را از این پدیده نامبارک بازمی‌دارد و می‌فرماید:

«اِنَّ اللهَ یُبْغِضُ ... اِضاعَةَ الْمالِ؛ خداوند، تباه‌سازی اموال را دشمن می‌دارد.» [۲]

گفتنی است تباه کردن اموال و تضییع آنها که در این روایت آمده، مفهوم گسترده‌ای دارد و هر نوع تباهی و نابودی و فساد در اموال را شامل می‌گردد. تباهی و تضییع، ممکن است بر اثر علت‌هایی چند پدید آید که از جمله آنها عبارتند از: اسراف‌کاری و مصرف بیش از اندازه، بی‌اطلاعی و نبود تخصص و مهارت در مدیریت‌های مالی، کوتاهی و سهل‌انگاری در به‌کارگیری اموال و مانند آنها که موجب می‌شوند تا سرمایه زندگی تباه شود و موجب فقر و تهی‌دستی گردد و حتی سیر و حرکت معنوی انسان نیز دست‌خوش تزلزل شود.

با توجه به کلیت سخن امام رضا (علیه السلام) اگر در امور اقتصادی و مسائل مالی، برنامه‌ریزی درست و حساب شده‌ای انجام نگیرد، تضییع مال خواهد بود و اگر در داد و ستدها نیز دقت لازم به کار نرود و غبن صورت گیرد، اموال، تباه خواهد شد. [۳] از این رو، امام رضا (علیه السلام) هدر دادن و تباه ساختن اموال را، مصداقی از فساد دانسته و فرموده است:

«مِنَ الْفَسادِ قَطْعُ الدّرهم و الدینار وَ طَرْحُ النَّوی؛ تکه تکه کردن درهم و دینار (یا هر پولی دیگر) و دور افکندن هسته خرما (که ممکن است بذر نخلی در آینده شود)، از جمله کارهای فاسد و نادرست است.» [۴]


منابع:
۱- بحارالانوار، ج ۴۹، ص ۱۰۲، ح ۲۱. از کافی، ج ۶، ص ۲۹۷.
۲- تحف‌العقول، ص ۸۰۴.
۳- معیارهای اقتصادی در تعالیم رضوی (ع)، ص ۱۴۳ و ۱۴۴.‌
۴- شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج ۳، ص ۱۶۷.